Krótko o sprzężeniu zwrotnym
Technologie układów wzmacniaczy tranzystorowych można z grubsza podzielić na dwie epoki, których granice wyznaczały przełomowe opracowania fińskiego naukowca, doktora Matti Ottali. W latach siedemdziesiątych wynikami swoich prac odkrył on zalety stosowania płytkiego sprzężenia zwrotnego. Pojawiło się wiele konstrukcji wykorzystujących tę metodę. Wyodrębnił się w tym czasie rejon tranzystorowych wzmacniaczy o bardzo wysokiej jakości brzmienia, zagrażającym na tym polu wzmacniaczom lampowym, w których płytkie sprzężenie zwrotne stosowane było z reguły. Konstrukcje te w porównaniu ze standardowymi, charakteryzowały się lepszym oddaniem sceny dźwiękowej, były szybsze, bardziej przejrzyste i wykazywały dużą wierność detalom muzycznym. I czynią to z powodzeniem do chwili obecnej. Wyniki prac Matti Ottali stały się również podłożem idei w ramach której powstał nasz projekt o nazwie Epoca.
W jakim celu stosuje się pętle sprzężenia zwrotnego? Sprzężenie zwrotne wyrównuje przebieg charakterystyki częstotliwościowej oraz obniża poziom zniekształceń. Zadowolenie z powyższego dogmatu czerpią "badacze pasma" oraz konstruktorzy pragnący wynikami pomiarów ich zadowolić. Nie odbywa się to bez wpływu na subiektywną jakość dźwięku. Dlaczego? Część sygnału z wyjścia wzmacniacza, odwrócona w fazie, kierowana jest z powrotem na jego wejście i porównywana z sygnałem wejściowym. Jeżeli po przejściu przez wzmacniacz, w sygnale występują zmiany (zniekształcenia, oscylacje) to są one korygowane. Problem polega na tym, że sprawdza się to znakomicie w przypadku sygnałów sinusoidalnych, które w muzyce nie występują, lub występują bardzo rzadko. Sygnał porównujący ma opóźnienie (tym większe im dłuższa ścieżka sygnałowa i liczba stopni wzmocnienia) i nie koryguje tego samego fragmentu sygnału wejściowego. Głębokie sprzężenie zwrotne obniża wielkość pierwszych harmonicznych, ale paradoksalnie może powiększyć zawartość wyższych harmonicznych nieparzystych, na które słuch jest szczególnie uczulony.
W każdym przypadku, zastosowane sprzężenie zwrotne zmienia zawartość harmonicznych w sygnale, a to ma już bezpośredni wpływ na brzmienie wzmacniacza. Z wymienionych tu powodów oraz uwzględniając wyniki przeprowadzanych testów odsłuchowych, stosowanie pętli sprzężenia zwrotnego traktowane jest w naszym przypadku bardzo ostrożnie.
PS: Pisząc o sprzężeniu zwrotnym mamy na myśli pętle sprzężenia zwrotnego obejmującego wzmacniacz lub kilka jego stopni. Sprzężenie zwrotne ustalające warunki pracy jednego stopnia jest zjawiskiem naturalnym, występującym w każdym wzmacniaczu.